SEBA Board NCERT Science text book Solution for Class 10 Science Chapter 5 Periodic Classification of Elements
মৌলৰ পৰ্যাবৃত্ত শ্ৰেণীবিভাজন
Chapter 5 Periodic
Classification of Elements Science . Class X Solution for Assamese Medium
Student Assamese Science Solution SEBA Class10 Science Solution Assamese
Medium Science Class 10 Chapter 5 Solution | দশম শ্ৰেণীৰ সাধাৰণ বিজ্ঞান |
SEBA Board Class 10
Science Textbook Solution
মৌলৰ পৰ্যাবৃত্ত শ্ৰেণীবিভাজন
প্ৰ শ্না ৱ লী
Class 10
Science NCERT Textbook – Page No 81
1. নিউলেণ্ডৰ অষ্টকৰ স্তম্ভবোৰত ড’বাৰেইনাৰৰ ট্ৰায়াড আছিলনে ? তুলনা কৰা আৰু বিচাৰি উলিওৱা ।
উত্তৰ:- নিউলেণ্ডছৰ অষ্টকৰ স্তম্ভবোৰত ড’বাৰেইনাৰৰ এটা ট্ৰায়াড
আছিল । সেয়া হ’ল -
|
ড’বাৰেইনাৰৰ এটা ট্ৰায়াড |
||
|
মৌল |
চিহ্ন |
পাৰমাণৱিক ভৰ |
|
লিথিয়াম ছ’ডিয়াম পটেছিয়াম |
Li Na K |
6.9 23.0 39.0 |
2. ড’বাৰেইনাৰৰ শ্ৰেণীবিভাজনৰ সীমাবদ্ধতাবোৰ কি কি আছিল ?
উত্তৰ:- ড’বাৰেইনাৰৰ শ্ৰেণীবিভাজনৰ সীমাবদ্ধতাসমূহ হ’ল-
(i)
ড’বাৰেইনাৰে মাত্ৰ তিনিটা ট্ৰায়াডহে প্ৰস্তুত কৰিব
পাৰিছিল । এই ত্ৰি মৌল শ্ৰেণী বিভাগ সকলো ক্ষেত্ৰতে গ্ৰহণযোগ্য নাছিল ।
(ii)
সেই সময়ত বৰ্তি থকা সকলো মৌলৰ শ্ৰেণী বিভাজন কৰিব পৰা নাছিল ।
3.
নিউলেণ্ডছৰ
অষ্টক সূত্ৰৰ সীমাবদ্ধতাবোৰ কি কি আছিল ?
উত্তৰ:- নিউলেণ্ডছৰ অষ্টক সূত্ৰৰ সীমাবদ্ধতাবোৰ হ’ল-
(i)
নিউলেণ্ডছৰ অষ্টক সূত্ৰ
কেৱল কেলছিয়ামলৈকে প্ৰযোজ্য আছিল ।
কেলছিয়াম (Ca) ৰ পিছত প্ৰত্যেক অষ্টক মৌলৰ ধৰ্ম প্ৰথম মৌলবিধৰ
ধৰ্মতকৈ পৃথক আছিল ।
(ii) নিউলেণ্ডছৰ অষ্টক সূত্ৰমতে প্ৰকৃতিতত মাত্ৰ 56 টা মৌলহে আছিল আৰু ভৱিষ্যতে নতুন মৌলৰ আৱিষ্কাৰৰ
সম্ভাৱনা খুব ক্ষীণ বুলি ধৰি লোৱা হৈছিল । কিন্তু সময়ৰ লগে লগে বহু মৌলৰ আৱিষ্কাৰ
হ’ল যিবোৰক সুকীয়া ধৰ্মৰ বাবে অষ্টক নীতি অন্তৰ্ভুক্ত
কৰিব পৰা নগ’ল ।
(iii) একে স্থানতে মৌলৰ একত্ৰীকৰণ : তালিকাৰ লগত খাপ খাব পৰাকৈ একেটা স্থানতে নিউলেণ্ডছে
দুটাকৈ মৌল ৰাখিছিল । তেওঁ আনকি সাদৃশ্য নথকা মৌলকো একেটা স্তম্ভতে ৰাখিছিল ।
উদাহৰণস্বৰূপে
: ক’বাল্ট (Co) আৰু নিকেল (Ni) ক
একেটা স্থানতে ৰখা হৈছিল । তেনেদৰে সেই একেটা স্তম্ভতে ফ্ল’ৰিন (F), ক্ল’ৰিণ (Cl) আৰু
ব্ৰ’মিন (Br) ক
ৰখা হৈছিল যাৰ ধৰ্ম উক্ত মৌলসমূহতকৈ ভিন্ন আছিল ।
(iv) অনুপযুক্ত আইৰণ : আইৰণৰ (Fe) ধৰ্ম
ক’বাল্ট (Co) আৰু
নিকেল (Ni) ৰ সৈতে একে যদিও আইৰণক এই দুটা মৌলৰ পৰা দূৰত স্থান
দিয়া হৈছিল ।
Class 10
Science NCERT Textbook – Page No 85
1. মেণ্ডেলিভৰ পৰ্যাবৃত্ত তালিকাখন ব্যৱহাৰ কৰি তলত
দিয়া মৌলকেইটাৰ অক্সাইডৰ সংকেত নিৰ্ণয় কৰা ।
K, C, Al,
Si, Ba
উত্তৰ:-
|
চিহ্ন |
K |
C |
Al |
Si |
Ba |
|
মৌলৰ নাম |
পটেছিয়াম |
কেলছিয়াম |
এলুমিনিয়াম |
ছিলিকন |
বেৰিয়াম |
|
বৰ্গ |
I |
IV |
III |
IV |
II |
|
অক্সাইডৰ সাধাৰণ
সংকেত |
R2O |
RO2 |
R2O3 |
RO2 |
RO |
|
মৌলৰ অক্সাইডৰ সংকেত |
K2O |
CO2 |
Al2O3 |
SiO2 |
BaO |
ইয়াত R য়ে বৰ্গটোৰ যিকোনো মৌলক নিৰ্দেশ কৰিছে ।
2. গেলিয়ামৰ
উপৰিও আন কোনকেইটা মৌলৰ বাবে মৌলকেইটা আৱিষ্কাৰ হোৱাৰ পূৰ্বেই মেণ্ডেলিভে তেওঁৰ
তালিকাত ঠাই ৰাখি থৈ গৈছিল ? ( যিকোনো দুটা )
উত্তৰ:- গেলিয়ামৰ উপৰি যি মৌলসমূহ আৱিষ্কাৰ হোৱাৰ পূৰ্বেই মেণ্ডেলিভে তেওঁৰ পৰ্যাবৃত্ত তালিকাত খালী স্থান ৰখা
মৌল দুটা হ’ল-
(i)
স্কেণ্ডিয়াম (Sc) আৰু
(ii)
জাৰ্মেনিয়াম (Ge) ।
3.
মেণ্ডেলিভে
তেওঁৰ পৰ্য্যাবৃত্ত তালিকাখন যুগুতাওঁতে মানি চলা নীতিবোৰ(Criteria) কি কি আছিল ?
উত্তৰ:-মেণ্ডেলিভে তেওঁৰ পৰ্য্যাবৃত্ত তালিকাখন যুগুতাওঁতে
মানি চলা নীতিবোৰ(Criteria)হ’ল -
(i) মৌলবোৰৰ
পাৰমাণৱিক ভৰ অনুযায়ী সজোৱা ।
(ii) একে ৰাখায়নিক ধৰ্ম বিশিষ্ট মৌলবোৰক একেটা বৰ্গতে ৰখা
।
4.
সম্ভ্ৰান্ত
গেছবোৰক এটা সুকীয়া বৰ্গত কিয় স্থান দিয়া হৈছে ?
উত্তৰ:- সম্ভ্ৰান্ত গেছবোৰৰ বাহিৰতম কক্ষটোত 8 টাকৈ ইলেকট্ৰন থাকে । গতিকে ৰাসয়নিকভাৱে এইবোৰ প্ৰায়
নিষ্ক্ৰয় । সেয়ে ইহঁতক একেটা বৰ্গতে ৰখা হৈছে ।
যেনে- হিলিয়াম(He), নিয়ন (Ne), আর্গন(Ar), ক্ৰিপ্টন (Kr), জেনন
(Xe) আৰু ৰেডন (Rn) আদি
।
Class 10
Science NCERT Textbook – Page No 90
1. আধুনিক পৰ্য্যাবৃত্ত তালিকাই মেণ্ডেলিভৰ
পৰ্য্যাবৃত্ত তালিকাত থকা আঁসোৱাহবোৰ কি দৰে দূৰ কৰিছিল ?
উত্তৰ:-মৌলবোৰৰ আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ ধৰ্ম হৈছে সিহঁতৰ পাৰমাণৱিক সংখ্যাৰ । এই পাৰমাণৱিক সংখ্যাৰ
ওপৰতেই আধুনিক পৰ্যাবৃত্ত তালিকা আধাৰিত । এনেদৰে আধুনিক পৰ্যাবৃত্ত তালিকাই
মেণ্ডেলিভৰ পৰ্যাবৃত্ত তালিকাত থকা আসোঁৱাহবোৰ দূৰ কৰাৰ প্ৰক্ৰিয়াবোৰ হ’লঃ
(i) আধুনিক প্ৰৰ্যাবৃত্ত তালিকাত সমস্থানিক (isotopes) বোৰক একেটা স্থানতে ৰখা হ’ল । কাৰণ সমস্থানিকবোৰৰ ভৰ সংখ্যা বেলেগ যদিও পৰমাণৱিক সংখ্যা একে ।
(ii) আধুনিক পৰ্যাবৃত্ত তালিকাত একে সংখ্যাৰ যোজক
ইলেকট্ৰন থকা মৌলবোৰক একেটা বৰ্গতে ৰখা হয় ।
(iii) ক’বাল্ট আৰু নিকেলৰ ভৰ
সংখ্যাৰ ক্ষেত্ৰত থকা আসোৱাহ দূৰ হ’ল ।
ভৰ সংখ্যা মতে ক’বাল্টৰ(Co) (পাৰমাণৱিক
ভৰ 58.93)
পাৰমাণৱিক সংখ্যা 27 আৰু নিকেলৰ (Ni) (পাৰমাণৱিক
ভৰ 58.71)
28 কিন্তু পাৰমানৱিক ভৰৰ
ক্ষেত্ৰত ক’বাল্টতকৈ নিকেলৰ কম । গতিকে নিকেলৰ স্থান ক’বাল্টতকৈ পিছত হয় ।
2.
মেগনেছিয়ামৰ
দৰে ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়া দেখুৱাব বুলি ভবা দুটা মৌলৰ নাম লিখা । তোমাৰ এই বাচনিৰ
ভিত্তি কি ?
উত্তৰ:- মেগনেছিয়ামৰ((Mg) ইলেক্ট্ৰ’নীয় বিন্যাস 2,8,2 অৰ্থাত ইয়াৰ যোজক কক্ষত 2 টা ইলেক্ট্ৰ’ন আছে ।
একেদৰে বেৰেলিয়ামৰ (Be)
ইলেক্ট্ৰ’নীয় বিন্যাস 2,2 আৰু কেলছিয়ামৰ
ইলেক্ট্ৰ’নীয় বিন্যাস 2,8,8,2 । অৰ্থাত ইয়াৰো যোজক কক্ষত 2 টা ইলেক্ট্ৰ’ন আছে । বেৰেলিয়াম আৰু কেলছিয়াম উভয়ৰে দুটাকৈ ইলেক্ট্ৰ’ন আছে গতিকে এই মৌল দুটাই মেগনেছিয়ামৰ দৰে
ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়া দেখুৱাব ।
3.
নাম
লিখা ।
a) বহিৰতম কক্ষত এটাকৈ ইলেক্ট্ৰ’ন থকা তিনিটা মৌলৰ ।
b) বহিৰতম কক্ষত দুটাকৈ ইলেক্ট্ৰ’ন থকা দুটা মৌল ।
c) পৰিপূৰ্ণ বাহিৰতম কক্ষ থকা তিনিটা মৌল ।
উত্তৰঃ- বহিৰতম কক্ষত এটাকৈ ইলেক্ট্ৰ’ন থকা তিনিটা মৌল হৈছে- লিথিয়াম (Li), ছ’ডিয়াম (Na), পটাছিয়াম (K)।
b) বহিৰতম কক্ষত দুটাকৈ ইলেক্ট্ৰ’ন থকা দুটা মৌল ।
উত্তৰঃ- বহিৰতম কক্ষত দুটাকৈ ইলেক্ট্ৰ’ন থকা দুটা মৌল হৈছে- মেগনেছিয়াম (Mg), কেলছিয়াম (Ca) ।
c) পৰিপূৰ্ণ বাহিৰতম কক্ষ থকা তিনিটা মৌল ।
উত্তৰঃ- পৰিপূৰ্ণ বাহিৰতম কক্ষ থকা তিনিটা মৌল হৈছে- হিলিয়াম (He), নিয়ন
(Ne), আৰ্গন (Ar) ।
4.
a) লিথিয়াম, ছডিয়াম, পটেছিয়াম – এই আটাইকেইটা ধাতু । ইহঁতে পানীৰ সৈতে বিক্ৰিয়া কৰি
হাইড্ৰ’জেন গেছ মুক্ত কৰে । এই মৌলকেইটাৰ পৰমাণুৰ কিবা
সাদৃশ্য আছেনে
?
উত্তৰ:- লিথিয়াম, ছডিয়াম, পটেছিয়াম ধাতুৰ পৰমাণুৰ সাদৃশ্য এয়ে যে আটাইকেইটা
মৌলৰ পৰমাণুৰ বহিৰতম কক্ষত মাত্ৰ এটাকৈ ইলেক্ট্ৰ’ন
আছে । গতিকে, তিনিওটা মৌলৰে যোজ্যতা 1 ।
b) হিলিয়াম এটা নিষ্ক্ৰয় গেছ আৰু নিয়নো নিষ্ক্ৰয় গেছ । ইহঁতৰ পৰমাণুবোৰৰ মাজত কি মিল দেখা যায় ।
উত্তৰ:- হিলিয়াম He আৰু
নিয়ন Ne উভয়ৰে বহিৰতম কক্ষ ইলেকট্ৰনেৰে পৰিপূৰ্ণ । সেইবাবে
পৰমাণুবোৰৰ মাজত মিল দেখা যায় ।
5. আধুনিক
পৰ্য্যাবৃত্ত তালিকাত থকা প্ৰথম দহোটা মৌলৰ ভিতৰত কোন কেইটা ধাতু ?
উত্তৰ:-আধুনিক পৰ্য্যাবৃত্ত তালিকাত থকা প্ৰথম দহোটা মৌলৰ
ভিতৰত লিথিয়াম (Li)
আৰু বেৰেলিয়াম (Be) দুটা ধাতু ।
6. পৰ্য্যাবৃত্ত
তালিকাত স্থান বিবেচনা কৰি তলৰ মৌলকেইটাৰ কোনটো আটাইতকৈ বেছি ধাতৱধৰ্মী হ’ব বুলি অনুমান কৰিবা ?
Ga, Ge, As, Se, Be ।
উত্তৰ:- যিহেতু এটা পৰ্যায়ত মৌলৰ ধাতৱীয় গুণ বাওঁ ফালৰ পৰা
সোঁফাললৈ কমি আহে । গতিকে বেৰিলিয়াম (Be) আটাইতকে
বেছি ধাতৱ ধৰ্মী ।
অনুশীলনী
1.
পৰ্যাবৃত্ত
তালিকাৰ পৰ্যায়বোৰত বাওঁফালৰ পৰা সোঁফাললৈ যাওঁতে ঘটা
পৰিৱৰ্তনৰ প্ৰকৃতিৰ ওপৰত আগবঢ়োৱা তলৰ উক্তি সমূহৰ কোনটো উক্তি শুদ্ধ নহয় ?
(a) মৌলবোৰ কম ধাতৱধৰ্মী হৈ পৰে ।
(b)
যোজক
ইলেকট্ৰনৰ সংখ্যা বাঢ়ে ।
(c)
পৰমাণুবোৰ
সিহঁতৰ যোজক ইলেক্ট্ৰ’ন অধিক সহজে হেৰুৱায় ।
(d)
অক্সইডবোৰ
বেছি আম্লিক হৈ পৰে ।
উত্তৰঃ-(c)পৰমাণুবোৰ সিহঁতৰ যোজক
ইলেক্ট্ৰ’ন
অধিক সহজে হেৰুৱায় ।
2.
মৌল
X
য়ে XCl2 সংকেত ক্ল’ৰাইড গঠন কৰে । ই উচ্চ গলনাংকযুক্ত এটা গোটা পদাৰ্থ
। মৌল X তলৰ কোনটোৰে সৈতে একেটা বৰ্গতে থকাৰ সম্ভাৱনা
সবাততৈ বেছি ?
a.
Na
b.
Mg
c.
Al
d.
Si
উত্তৰঃ- (b) Mg
3. কোনটো
মৌলৰ আছে
(a) ইলেক্ট্ৰ’ন পূৰ্ণ দুটা কক্ষ ?
উত্তৰঃ- a) নিয়ন Ne – 2.8 ।
(b) 2, 8, 2 ইলেক্ট্ৰ’নীয় বিন্যাস ?
উত্তৰঃ- মেগনেছিয়াম Mg ।
(c) যোজক কক্ষত চাৰিটা ইলেক্ট্ৰ’নৰে সৈতে মুঠ তিনিটা কক্ষ ?
উত্তৰঃ- ছিলিকন Si – 2 . 8 . 4 ।
(d) যোজক কক্ষত তিনিটা ইলেক্ট্ৰ’নৰে সৈতে মুঠ দুটা কক্ষ ?
উত্তৰঃ- ব’ৰন B – 2 . 3 ।
(e) দ্বিতীয় কক্ষত প্ৰথম কক্ষৰ দুগুণ ইলেক্ট্ৰ’ন ?
উত্তৰঃ- কাৰ্বন C – 2 . 4 ।
4. a. পৰ্যাবৃত্ত তলিকাত ব’ৰণৰ সৈতে একেটা স্তম্ভকে থকা মৌলবোৰৰ কি কি সাধাৰণ
ধৰ্ম আছে ?
উত্তৰঃ- a) পৰ্যাবৃত্ত তালিকাত ব’ৰনৰ স্থান হ’ল – ২ য় পৰ্যায়ৰ 13 বৰ্গ । ইয়াৰ যোজক কক্ষৰ
ইলেক্ট্ৰ’নৰ
সংখ্যা 3 গতিকে পৰ্যাবৃত্ত তালিকাত ব’ৰনৰ লগত স্থান পোৱা মৌলসমূহৰ
যোজ্যতা 3 ।
b) পৰ্যাবৃত্ত তালিকাত ফ্ল’ৰিনৰ সৈতে একেটা স্তম্ভকে থকা মৌলবোৰৰ কি কি সাধাৰণ
ধৰ্ম আছে ?
উত্তৰঃ- পৰ্যাবৃত্ত তালিকাত ফ্ল'ৰিনৰ স্থান ২ য় পৰ্যায়ব 17 বৰ্গ
। 17 বৰ্গৰ আন মৌলসমূহক একেলগে হেল’জেন পৰিয়াল বোলে । ইহঁতৰ
যোজ্যতা -1 আৰু
ইহঁতে আন মৌলৰ লগত আয়নীয় ৰান্ধনিৰ বান্ধ খাই
হেলাইড যৌগ গঠন কৰে ।
5. এটা পৰমাণুৰ ইলেকট্ৰনীয় বিন্যাস হ’ল 2, 8, 7 ।
a. এই মৌলটোৰ পৰমাণৱিক সংখ্যা কি ?
উত্তৰঃ- পাৰমাণৱিক সংখ্যা = 17 ।
b. তলৰ মৌলবোৰৰ কোনটোৰে সৈতে ইয়াৰ ৰাসায়নিক সাদৃশ্য
থাকিব ? (বন্ধনীৰ ভিতৰত পাৰমাণৱিক সংখ্যাবোৰ দিয়া হৈছে)
N(7), F(9),
P(15), Ar(18)
উত্তৰঃ-
F (9) ৰ লগত সাদৃশ্য থাকিব ।
6. পৰ্যাবৃত্ত
তালিকাত তিনিটা মৌল A, B আৰু
C ৰ স্থানসমূহ তলত দেখুওৱা হৈছে ।
16 বৰ্গ 17 বৰ্গ
-
-
- A
- -
B C
a) মৌল A ধাতুনে অধাতু ?
উত্তৰঃ- A অধাতু
কিয়নো ই 17 বৰ্গত আছে ।
b) C মৌলক A তকৈ বেছি সক্ৰিয়নে কম সক্ৰিয় ?
উত্তৰঃ- C মৌলটো A তকৈ কম সক্ৰিয় । (যিহেতু এটা
বৰ্গত তলৰফালে ৰাসায়নিক সক্ৰিয়তা হ্ৰাস পায়) ।
C) C মৌলটো আকাৰত B তকৈ ডাঙৰনে সৰু ?
উত্তৰঃ- সৰু হ’ব ।(যিহেতু এটা পৰ্যায়ত বাওঁ
ফালৰ পৰা সোঁফাললৈ পাৰমাণৱিক আকাৰ কমি আহে )।
d) মৌল A কেনে ধৰণৰ আয়ন, কেটায়ন বা এনায়ন গঠন কৰিব ?
উত্তৰঃ- A মৌল 17 বৰ্গত আছে । ইয়াৰ যোজ্যতা -1 হ’ব । অৰ্থাৎ ই ইলেকট্ৰন গ্ৰহণ
কৰি ঋণাত্মক আয়ন গঠন কৰিব অৰ্থাৎ এনায়ন গঠন হ’ব ।
7. নাইট্ৰ’জেন (পৰমাণৱিক সংখ্যা 7) আৰু ফছফ’ৰাছ (পাৰমাণৱিক সংখ্যা 15) পৰ্যাবৃত্ত তালিকাৰ বৰ্গ 15 ত থাকে । এই মৌল দুটাৰ ইলেকট্ৰনীয় বিন্যাস লিখা ।
ইহঁতৰ কোনটো বেছি বিদ্যুৎ ঋণাত্মক হ’ব আৰু কিয় ?
উত্তৰঃ- আমি জানো যে,
নাইট্ৰজেনৰ ইলেকট্ৰনীয়
বিন্যাস = 2,5
ফছফ’ৰাছৰ ইলেকট্ৰনীয় বিন্যাস = 2,8,5
নাইট্ৰজেনৰ
পৰমাণুৰ আকাৰ ফছফৰাছ পৰমাণুৰ আকাৰতকৈ সৰু । ফলস্বৰূপে ইলেক্ট্ৰ’ন গ্ৰহণ কৰাৰ প্ৰৱণতা
ফছফৰাছতকৈ নাইট্ৰ’জেনৰ
অধিক । ইহঁতৰ নাইট্ৰ’জেনৰ বেছি বিদ্যুৎ ঋণাত্মক হ’ব ।
8. পৰমাণু এটাৰ ইলেকট্ৰনীয় বিন্যাস আধুনিক পৰ্যাবৃত্ত
তালিকাত তাৰ স্থানৰ সৈতে কি দৰে জড়িত হৈ আছে ?
উত্তৰঃ- পৰমাণু এটাৰ ইলেকট্ৰনীয়
বিন্যাস আধুনিক পৰ্যাবৃত্ত তালিকাত তাৰ স্থানৰ সৈতে কি দৰে জড়িত হৈ থাকে । যেনে -
(i) পৰ্যায় সংখ্যা : এটা মৌলৰ পৰ্যায় সংখ্যা
মৌলটোৰ পৰমাণুত থকা কক্ষৰ সংখ্যাই নিৰ্ধাৰণ কৰে । একে সংখ্যক কক্ষ থকা আটাইবোৰ
মৌলৰ পৰমাণু একোটা পৰ্যায়ৰ অন্তৰ্ভুক্ত ।
(ii) বৰ্গ সংখ্যা : বিভিন্ন মৌলৰ পৰমাণু যাৰ যোজক
ক্ষমতা ইলেক্ট্ৰ’নৰ
সংখ্যা একে হয় , তেনেবোৰ
মৌল একেটা বৰ্গৰে অন্তৰ্ভুক্ত ।
9. আধুনিক পৰ্যাবৃত্ত তালিকাত কেলছিয়াম (পৰমাণৱিক
সংখ্যা 20) 12,
19, 21 আৰু 38 পৰমাণৱিক সংখ্যা বিশিষ্ট মৌলকেইটাৰ দ্বাৰা
পৰিবেষ্টিত হৈ আছে । এইকেইটাৰ কাৰ কাৰ ভৌতিক আৰু ৰায়ায়নিক ধৰ্মসমূহ কেলছিয়ামৰ সৈতে
মিলে ?
উত্তৰঃ- আমি জানোঁ যে,
কেলছিয়ামৰ (Ca) পৰমামৱিক
সংখ্যা = 20
ইলেকট্ৰনীয়
বিন্যাস
= 2, 8, 8, 2
গতিকে ইয়াৰ যোজক ইলেকট্ৰনৰ সংখ্যা = 2
যোজ্যতা = 2
গতিকে ওপৰত উল্লেখিত যি মৌলৰ যোজক ইলেকট্ৰনৰ সংখ্যা
2 হ’ব, সিয়ে কেলছিয়ামৰ Ca ৰ
লগত মিলিব ।
|
পাৰমাণৱিক
সংখ্যা |
ইলেক্ট্ৰ’নীয় বিন্যাস |
যোজক
ইলেক্ট্ৰ’ন |
|
12 |
2,8,2 |
2 |
|
19 |
2,8,8,1 |
1 |
|
21 |
2,8,8,3 |
3 |
|
38 |
2,8,18,8,2 |
2 |
গতিকে দেখা গ’ল 12 আৰু 38 পাৰমাণৱিক
সংখ্যা যুক্ত মৌলৰ ৰাসয়নিক আৰু ভৌতিক ধৰ্মসমূহ কেলছিয়ামৰ Ca ৰ লগত মিলে ।
10. মেণ্ডেলিৰ পৰ্যাবৃত্ত তালিকা আৰু আধুনিক পৰ্যাবৃত্ত
তালিকাৰ মৌলৰ শ্ৰেণীবিভাজন (arrangement) ৰ তুলনা কৰা ।
উত্তৰঃ-
|
মেণ্ডেলিভৰ
পৰ্যাবৃত্ত তালিকা |
আধুনিক পৰ্যাবৃত্ত
তালিকা |
|
(i)
পাৰমাণৱিক ভৰৰ উৰ্ধ্বক্ৰমত মৌলসমূহ তালিকাবদ্ধ
কৰা হৈছে । (ii)
মৌলৰ সমস্থানিকক সঠিক স্থান দিয়া হোৱা নাই । (iii)
কিছুক্ষেত্ৰত অধিক পাৰমাণৱিক ভৰসম্পন্ন মৌল এটাক কম ভৰসম্পন্ন মৌল এটাতকৈ আগত
স্থান দিয়া হয় । (iv)
8 টা স্তম্ভ আছে যাক বৰ্গ বোলা হয় । (v)
বহুতো ধাতু আৰু অধাতু একেটা বৰ্গতে ৰখা হৈছে । (vi)
মেণ্ডেলিভৰ সময়ত সম্ভান্ত্ৰ গেছৰ আৱিষ্কাৰ হোৱা
নাছিল । (vii)
হাইড্ৰ’জেনৰ
স্থান স্পষ্ট নাছিল । |
(i)
পাৰমাণৱিক সংখ্যাৰ উৰ্ধ্বক্ৰমত মৌলসমূহ তালিকাবদ্ধ কৰা হৈছে । (ii)
পাৰমাণৱিক সংখ্যা একে হোৱা হেতুকে এটা মৌলৰ
সমস্থানিকসমূহক একেটা স্থানতে ৰখা হৈছে
। (iii)
) পাৰমাণৱিক
সংখ্যাৰ উৰ্ধ্বক্ৰমত মৌলসমূহ তালিকাবদ্ধ
কৰাৰ ফলত এনে আসোঁৱাহ দূৰ হয় । (iv)
18 টা
স্তম্ভ আছে যাক বৰ্গ বোলা হয় । (v)
ধাতু আৰু অধাতু পৃথক কৰা হৈছে । (vi)
সম্ভান্ত্ৰ গেছক পৃথক বৰ্গত ৰখা হৈছে ।(বৰ্গ 18)
(vii)
ক্ষাৰ ধাতুৰ ওপৰত হাইড্ৰ’জেনক
ৰখা হৈছে । |
Published by Lokesh Das
************
