ভূ-পৃষ্ঠত সময় গণনা
১। চমু উত্তৰ দিয়া-
(ক) দ্ৰাঘিমাৰেখাৰ সৰ্বমুঠ সংখ্যা কিমান?
উত্তৰঃ ৩৬০ ডাল ।
(খ) ভাৰতীয় মান সময়ৰ দ্ৰাঘিমাংশ কিমান ?
উত্তৰঃ ভাৰতীয় মান সময়ৰ দ্ৰাঘিমাংশ হ'ল- ভাৰতবৰ্ষৰ প্ৰায় সোঁমাজেদি যোৱা ৮২°৩০′ পূব দ্ৰাঘিমাৰেখা ।
(গ) পৃথিৱীক নিজ মেৰুদণ্ডত একপাক ঘূৰিবলৈ কিমান ঘণ্টা সময়ৰ প্ৰয়োজন ?
উত্তৰঃ পৃথিৱীৰ নিজ মেৰুদণ্ডত একপাক ঘূৰিবলৈ ২৪ ঘন্টা সময়ৰ প্ৰয়োজন ।
(ঘ) গ্ৰীনিজৰ ওপৰেৰে কল্পনা কৰা প্ৰাথমিক দ্ৰাঘিমা ৰেখাৰ স্থানীয় সময়ক কি বোলে ?
উত্তৰঃ গ্ৰীনিজৰ ওপৰেৰে কল্পনা কৰা প্ৰাথমিক দ্ৰাঘিমা ৰেখাৰ স্থানীয় সময়ক গ্ৰীনিজ মান সময় বোলে ।
(ঙ) কৌণিক দূৰত্বৰ জোখৰ একক কি ?
উত্তৰঃ কৌণিক দূৰত্বৰ জোখৰ একক হ'ল ডিগ্ৰী ।
২। খালী ঠাই পূৰ কৰা ।
(ক) পৃথিৱীৰ পৰিধিয়ে কেন্দ্ৰত __ কোণ কৰি থাকে ।
(খ) দ্ৰাঘিমাৰেখাৰ মান বা জোখক __ বোলে ।
(গ) প্ৰাথমিক দ্ৰাঘিমাৰেখাৰ কৌণিক দূৰত্ব ___ দ্ৰাঘিমাংশ ।
(ঘ) মধ্যাহ্ন সূৰ্যৰ পৰা পূৱফালে ১৫° আঁতৰত থকা ঠাইখনত __ বাজিব ।
উত্তৰঃ-
(ক) পৃথিৱীৰ পৰিধিয়ে কেন্দ্ৰত ৩৬০ কোণ কৰি থাকে ।
(খ) দ্ৰাঘিমাৰেখাৰ মান বা জোখক দ্ৰাঘিমাংশ বোলে ।
(গ) প্ৰাথমিক দ্ৰাঘিমাৰেখাৰ কৌণিক দূৰত্ব ডিগ্ৰী দ্ৰাঘিমাংশ ।
(ঘ) মধ্যাহ্ন সূৰ্যৰ পৰা পূৱফালে ১৫° আঁতৰত থকা ঠাইখনত ১ টা বাজিব ।
৩। সঁচা-মিছা নিৰ্ণয় কৰা一
(ক) পৃথিৱীৰ আহ্নিক গতিৰ ফলত পশ্চিমৰ ঠাইসমূহ পূবতকৈ আগতে সূৰ্যৰ সন্মুখীন হয় ।
উত্তৰঃ মিছা ।
(খ) ভ্ৰমণকাৰীয়ে পূব দিশৰ পৰা ১৮০॰ অতিক্ৰম কৰাৰ সময়ত ১ দিন যোগ দিব লাগে ।
উত্তৰঃ মিছা ।
(গ) কোনো এখন ঠাইত নিশা ১২ বাজিলে ঠাইখনত এটা দিন শেষ হয় আৰু অন্য এটা দিন আৰম্ভ হয় ।
উত্তৰঃ সঁচা ।
(ঘ) ১৮০° দ্ৰাঘিমাংশত সময়ৰ ব্যৱধান ১২ ঘণ্টা ।
উত্তৰঃ- সঁচা ।
(ঙ) গ্ৰীনিজতকৈ পিছত সন্ধিয়া হোৱা ঠাই এখন পশ্চিম দ্ৰাঘিমাংশত অৱস্থিত ।
উত্তৰঃ- সঁচা ।
৪। শুদ্ধ উত্তৰটো বাছি উলিওৱা ।
(ক) ভ্ৰমণকাৰীয়ে গ্ৰীনিজৰ মান সময় অনুসাৰে গ্ৰীনিজৰ পশ্চিমে গ'লে সময় লাভ/লোকচান হোৱা বুলি অনুভৱ কৰে ।
উত্তৰঃ- ভ্ৰমণকাৰীয়ে গ্ৰীনিজৰ মান সময় অনুসাৰে গ্ৰীনিজৰ পশ্চিমে গ'লে সময় লাভ হোৱা বুলি অনুভৱ কৰে ।
(খ) গ্ৰীনিজতকৈ মুম্বাইত আগতে সূৰ্যোদয় হয়। গতিকে মুম্বাই পূব / পশ্চিম দ্ৰাঘিমাংশত অৱস্থিত ।
উত্তৰঃ- গ্ৰীনিজতকৈ মুম্বাইত আগতে সূৰ্যোদয় হয়। গতিকে মুম্বাইত পূব দ্ৰাঘিমাংশত অৱস্থিত।
(গ) প্ৰাথমিক দ্ৰাঘিমাৰেখাৰ পূবৰ প্ৰতি ডিগ্ৰী দ্ৰাঘিমাৰেখাত ৪ মিনিটকৈ সময় আগবঢ়া / পিছপৰা ।
উত্তৰঃ-প্ৰাথমিক দ্ৰাঘিমাৰেখাৰ পূবৰ প্ৰতি ডিগ্ৰী দ্ৰাঘিমাৰেখাত ৪ মিনিটকৈ সময় আগবঢ়া ।
(ঙ) আমি পিন্ধাসাধাৰণ হাতঘড়ীবোৰ স্থানীয় সময় /গ্ৰীনিজ মান সময় /ভাৰতীয় মান সময় মতে চলে ।
উত্তৰঃ -আমি পিন্ধা সাধাৰণ হাত ঘড়ীবোৰ ভাৰতীয় মান সময় মতে চলে ।
৫) পাৰ্থক্য লিখা ।
(ক) অক্ষৰেখা আৰু দ্ৰাঘিমাৰেখা ।
উত্তৰঃ -বিষুৱৰেখাক ভিত্তি কৰি দুয়ো মেৰুৰ পিনে কৌণিক দূৰত্ব গণনা কৰি অক্ষাংশসমূহ নিৰ্ণয় কৰা হয় ।
বিষুৱৰ সমান্তৰালকৈ দুয়ো মেৰুৰ পিনে কল্পনা কৰা বৃত্তাকাৰ ৰেখাসমূহেই হ'ল অক্ষৰেখা ।
আনহাতে প্ৰাথমিক দ্ৰাঘিমাৰ পূবে আৰু পশ্চিমে দুয়ো মেৰু সংযোগ কৰি কল্পনা কৰা ৰেখাবোৰেই হ'ল দ্ৰাঘিমাৰেখা ।
(খ) স্থানীয় সময় আৰু মান সময় ।
উত্তৰঃ- কোনো এখন ঠাইৰ মধ্যাহ্ন সূৰ্যৰ অৱস্থানৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি যি সময় গণনা কৰা হয় তাকে ঠাইখনৰ স্থানীয় সময় বোলে ।
সময় গণনাৰ অসুবিধা দূৰ কৰিবলৈ প্ৰত্যেক দেশে এক বা একাধিক নিৰ্দিষ্ট দ্ৰাঘিমাৰেখাৰ স্থানীয় সময় ব্যৱহাৰ কৰে । কোনো এক বা একাধিক নিৰ্দিষ্ট দ্ৰাঘিমাৰ ভিত্তিত সমগ্ৰ দেশৰ বাবে যি সময় গণনাৰ ব্যৱস্থা কৰা হয় তাক দেশখনৰ মান সময় বোলে ।
.png)
