সুখ
৩। উত্তৰ দিয়া।
(ক) সুখ-সুখ বুলি সংসাৰত সুখ বিচাৰোঁতে মানুহে কি পায়?
উত্তৰঃ- সুখ-সুখ বুলি সংসাৰত সুখ বিচাৰোঁতে মানুহে দুখৰ উপৰি দুখ পায় ।
(খ) কবিয়ে মানুহক 'দিন কণা' বুলি কিয় কৈছে?
উত্তৰঃ- কবিয়ে মানুহক ‘দিন কণা’ বুলি এইকাৰণেই কৈছে কাৰণ মানুহে সংসাৰত সুখৰ সন্ধানত ঘূৰি ফুৰে আৰু সুখ বিচাৰোঁতে দুখৰ উপৰি দুখ পাবলগীয়া হয় ।
(গ) সুখ পাবলৈ হ'লে আমি কি বলিদান দিব লাগিব?
উত্তৰঃ- সুখ পাবলৈ হ'লে আমি নিজৰ স্বাৰ্থৰ বলিদান দিব লাগিব। অকল নিজৰ বাবেই চিন্তা কৰা স্বভাৱ পৰিহাৰ কৰি আনৰ হকেও কাম কৰিবলৈ বা আনৰ কথা ভাবিব লাগিব।
(ঘ) পৰমপিতাৰ সন্তান বুলি কাক কোৱা হৈছে?
উত্তৰঃ- পৰমপিতাৰ সন্তান বুলি এই পৃথিৱীত বাস কৰা সকলো প্ৰাণীকে কোৱা হৈছে।
(ঙ) স্বাৰ্থৰ বাটত কিহে বিন্ধে বুলি কবিয়ে কৈছে?
উত্তৰঃ- স্বাৰ্থৰ বাটত দুখৰ কাঁইট আৰু খোজে প্ৰতি হূলে বিন্ধে বুলি কবিয়ে কৈছে।
(চ) সুগন্ধি কুসুম ক'ত ফুলে?
উত্তৰঃ- সুগন্ধি কুসুম নিঃস্বার্থৰ বাটত ফুলে।
(ছ) জীৱনটো অকল নিজৰ নিমিত্তে নহয়, তেনেহ'লে কাৰ বাবে?
উত্তৰঃ- জীৱনটো অকল নিজৰ নিমিত্তে নহয়, এই পৃথিৱীত বাস কৰা আন মানুহ তথা জীৱকূলৰ বাবেও এই জীৱন।
(জ) কি কৰিব পাৰিলে সংসাৰৰ পৰা দুখ নোহোৱা হ'ব?
উত্তৰঃ- কেৱল নিজৰ কথা নাভাবি আনৰহকে ত্যাগ কৰিব পাৰিলে আৰু আনৰ হিতৰ হৈ কাম কাজ কৰিব পাৰিলে সন্তোষ লাভ কৰিব পৰা যাব ।
৪। কবিতাটোৰ মূলভাৱ নিজৰ কথাৰে লিখা ।
উত্তৰঃ- কবি আনন্দচন্দ্ৰ আগৰৱালাদেৱে "সুখ" নামৰ কবিতাটোত এই পৃথিৱীত জীৱশ্ৰেষ্ঠ মানুহে কেনেদৰে সুখ সুখ বুলি হাবাথুৰি খাই ফুৰে অথচ সুখৰ মুখ দেখা নাপায় সেই কথাটোকে প্ৰতিফলিত কৰি তুলিছে।
পৃথিৱীৰ প্ৰতিগৰাকী মানুহেই ওৰেটো জীৱন সুখৰ সন্ধান কৰে। সুখৰ অনুভূতিয়ে সকলোকে ৰোমাঞ্চিত কৰি তোলে । কিন্তু এই সুখৰ সূত্র প্রত্যেকৰ বাবে বেলেগ বেলেগ হ’ব পাৰে। সুখ বিচাৰি আকৌ বহুতে দুখৰ সাগৰতহে ককবকাই থাকিব লাগে । জীৱনৰ তাৎপর্য অনুধাৱন কৰা মানুহে জানে যে আনৰ সুখত সুখী আৰু আনৰ দুখত দুখী অনুভৱ কৰিব পাৰিলেহে প্রকৃত সুখৰ মুখ দেখাটো সম্ভৱ। কবিয়েও কৈছে –’পৰৰ কাৰণে কান্দিব জানিলে কান্দোনতো সুখ পায়।’ সেয়েহে, আনৰ মাজত নিজক বিলাই দিব পাৰিলে, নিজক আৱিষ্কাৰ কৰিব পাৰিলে আৰু নিঃস্বার্থভাৱে আনক আপোন কৰিব পাৰিলে জীৱন সুখময় হৈ পৰে। ‘পৃথিৱীখনেই আমাৰ ঘৰ, আমি সকলোৱেই ভাই-ভনী’- এইবুলি ল’ব পাৰিলে আমাৰ জীৱন সুখৰ আকৰ হৈ পৰিব। জীৱন হৈ পৰিব অর্থপূর্ণ ।
৫। সংসাৰত সুখ পাবলৈ হ'লে কি কি কৰিব লাগিব? কবিতাটোৰ আলমত লিখা ।
উত্তৰঃ- সংসাৰত সুখ পাবলৈ হ'লে মানুহে নিজৰ ন্যস্ত স্বাৰ্থক বিসৰ্জন দি আনৰ হকে চিন্তা কৰিব লাগিব। আনৰ সুখত সুখী হ'ব পাৰিব লাগিব আৰু আনৰ দুখত কান্দিব জানিলে কান্দোনতো সুখ পায় বুলি কবিয়ে উল্লেখ কৰিছে। এই পৃথিৱীত বসবাস কৰা সকলো নৰ -নাৰীয়েই এক পৰম পিতাৰ সন্তান। গতিকে বিশ্বৰ সকলো নৰ-নাৰীকেই নিঃস্বাৰ্থ প্ৰেম কৰিলে এই সংসাৰ সুখেৰে পৰিপূৰ্ণ হৈ পৰিব। সেইবাবে আমি বিশ্বপ্ৰেমৰ বান্ধোনেৰে বান্ধ খাই সকলোকে ভাই-ভনী বুলি গণ্য কৰা উচিত।
৬। তলৰ শব্দবোৰৰ অৰ্থ শব্দ সম্ভাৰ আৰু অভিধান চাই লিখা ।
উত্তৰঃ-
দিন-কণাঃ দিনতে নেদেখা, মতা কুলি চৰাই।
স্বাৰ্থঃ নিজৰ লাভ বা মঙ্গল।
বলিদানঃ বলি, উচৰ্গা, ত্য়াগ।
থিতঃ ধীৰ, স্থিৰ।
হিতঃ মংগল, উপকাৰী।
সন্তোষঃ আনন্দ, তৃপ্তি।
গাই-গোটা-পেটে ভঁৰালঃ স্বাৰ্থপৰ।
পৱিত্ৰঃ শুচি, শুদ্ধ।
তৰীঃ নাও, নৌকা।
যথাৰ্থঃ সঁচা, সত্য।
বৰতঃ উপবাস, ব্ৰত।
পৰমপিতাঃ ঈশ্বৰ।
নিঃস্বাৰ্থঃ স্বাৰ্থ নথকা, আনৰ হিত নিবিচৰা, উপকাৰৰ আশা নকৰা।
ওৰঃ অন্ত, শেষ।
অভাৱঃ লাগতিয়াল বস্তু নথকা বা নোপোৱা অৱস্থা, কষ্ট, দুখ।
পমিঃ লীণ।
সামৰথঃ শক্তি, ক্ষমতা।
হুলঃ সৰু কাঁইট, সৰু জোঙা বস্তু।
৭। দেখিও নেদেখা কিয় দিন-কণা
সুখ হে হাততে আছে;
যিয়ে দিব পাৰে স্বাৰ্থ বলিদান
সুখ ফুৰে পাছে পাছে।
* কবিয়ে দিন-কণা বুলি কাক আৰু কিয় কৈছে ?
উত্তৰঃ- কবিয়ে দিন-কণা বুলি এই পৃথিৱীৰ নৰ-মনুষ্য়ক কৈছে। এই পৃথিৱীত মানুহে সুখ সুখ বুলি হাবাথুৰি খাই ফুৰে অথচ সুখৰ মুখ নেদেখে বৰঞ্চ সুখ বিচাৰোঁতে দুখৰ উপৰি দুখ হে পাবলগীয়া হয়। কিন্তু নিজৰ হাততেই যে সুখ নিহিত হৈ থাকে সেই সুখক মানুহে বিচাৰি ল'ব নাজানে। সেয়েহে কবিয়ে মানুহক দিন-কণা বুলি কৈছে।
* মানুহৰ পাছে পাছে সুখ ফুৰিবলৈ হ'লে মানুহে কি কৰিব লাগিব?
উত্তৰঃ- মানুহৰ পাছে পাছে সুখ ফুৰিবলৈ হ'লে মানুহে স্বাৰ্থ বলিদান দিব লাগিব আৰু আনৰ হকে চিন্তা কৰিবলৈ শিকিব লাগিব।
৮। প্ৰসংগ সংগতি লগাই ব্য়াখ্যা কৰা ।
যথাৰ্থ নিস্বাৰ্থ মৰমী জীৱন
বিশ্ব-প্ৰেমে ভৰ-পূৰ,
বিশ্বৰ সকলো ভাই-ভনী তাৰ,
সুখৰ নপৰে ওৰ ।
উত্তৰঃ- প্ৰসংগঃ উক্ত কবিতাফাঁকি আমাৰ পাঠ্যপুথি 'অংকুৰণ'ৰ অন্তৰ্গত 'সুখ' নামৰ কবিতাটোৰ পৰা তুলি দিয়া হৈছে।
সংগতিঃ মানুহে সুখ কিদৰে আহৰণ কৰিব পাৰে সেই প্ৰসংগতে উক্ত কবিতাফাঁকি অৱতাৰণা কৰা হৈছে।
ব্য়াখ্যাঃ মানুহে যদি নিঃস্বাৰ্থভাৱে সকলোকে মৰম-চেনেহ দিব পাৰে তেনেহ'লে জীৱনটো সুখেৰে উপচি পৰে। বিশ্বৰ সকলো মানুহকে নিজৰ ভাই-ভনীৰূপে গ্ৰহণ কৰিব পাৰিলে বিশ্বত প্ৰেমভাৱ উপচি পৰিব আৰু সংসাৰখনো এখন সুখৰ ঠাই হৈ পৰিব বুলি কবিয়ে কৈছে। আৰু যিসকল লোকে বিশ্ব প্ৰেমৰভাৱেৰে উদ্বুদ্ধ হৈ নিজৰ ব্যক্তিগত স্বাৰ্থক জলাঞ্জলি দি প্ৰেম, ভাতৃত্ববোধৰ মনোভাৱেৰে আগবাঢ়ে তেনে মানুহৰ জীৱনটো সুখৰ ওৰ নপৰে বুলি কবিয়ে কবিতাটোত উল্লেখ কৰিছে।
৯। বাক্য ৰচনা কৰা।
উত্তৰঃ-
স্বাৰ্থ-বলিদানঃ দেশৰ হকে নিজৰ স্বাৰ্থ বলিদান দিয়া লোকসকল আজিও অমৰ হৈ আছে।
সুগন্ধিঃ ধূপকাঠিৰ সুগন্ধিয়ে কোঠাটো মলমলাই তুলিছে।
সেন্দুৰীয়াঃ বেলিটোৰ সেন্দুৰীয়া জীৱনত সুখী হ'ব পাৰি।
ভৰ-পূৰঃ ফুলনি বাগিছাখন ফুলেৰে ভৰ-পূৰ হৈ আছে।
দিন-কণাঃ দিন-কণা মানুহজনে উজুটি খাই ৰাস্তাৰ কাষত বাগৰি পৰিছিল।
ব্যৱহাৰিক ব্যাকৰণঃ
১০। কবিতাটোত থকা যুৰীয়া শব্দকেইটা বিচাৰি উলিয়াই বাক্য সাজা।
উত্তৰঃ-
শক্তি-সামৰ্থঃ শক্তি-সামৰ্থ অনুযায়ী মানুহে দান-দক্ষিণা কৰা উচিত।
দিন-কণাঃ দিন-কণা মানুহে দিনৰ পোহৰত দেখা নাপায়।
নৰ-নাৰীঃ এই পৃথিৱীখন নৰ-নাৰীৰ সমষ্টি।
গাই-গোটাঃ মানুহ গাই-গোটা পেটে ভঁৰাল স্বৰূপ হ'ব নালাগে।
ভাই-ভনীঃ যদু আৰু হিয়া দুয়ো ভাই-ভনীয়ে একেলগে স্কুললৈ অহা-যোৱা কৰে।
১১। তলৰ শব্দবোৰৰ লিংগ পৰিৱৰ্তন কৰা।
উত্তৰঃ-
পুংলিঙ্গঃ দঁতাল, স্ত্ৰীলিঙ্গঃ মাখুন্দী
পুংঃ মতা মানুহ, স্ত্ৰীঃ মাইকী মানুহ
পুংঃ মতা ম'হ, স্ত্ৰীঃ মাইকী ম'হ
পুংঃ পঠা, স্ত্ৰীঃ পাঠী
পুংঃ মতা কুকুৰা, স্ত্ৰীঃ মাইকী কুকুৰা
১২। "নিস্বাৰ্থৰ বাট, সেন্দুৰীয়া আলি,
সুগন্ধি কুসুম ফুলে।"
সেন্দুৰ শব্দটোত '-ঈয়া' প্ৰত্যয় যোগ হৈ সেন্দুৰীয়া হৈছে।
যেনে 一 সেন্দুৰ + ঈয়া = সেন্দুৰীয়া
তেনেদৰে তলৰ শব্দকেইটাৰ প্ৰত্যয় ভাঙি দেখুওৱা ।
উত্তৰঃ-
ঢুলীয়া 一 ঢোল + ঈয়া
তেলীয়া 一 তেল + ঈয়া
কপটীয়া 一 কপট + ঈয়া
পাহাৰীয়া 一 পাহাৰ + ঈয়া
সেউজীয়া 一 সেউজ + ঈয়া
নগৰীয়া 一 নগৰ + ঈয়া
১৩। তলৰ সৰল বাক্যবোৰ যৌগিক বাক্যলৈ পৰিৱৰ্তন কৰা।
· সঁচা কথা ক'লে সকলোৱে মৰম কৰিব।
যৌগিক বাক্যঃ যদি সঁচা কথা কোৱা তেতিয়া সকলোৱে মৰম কৰিব।
· ব্যায়াম নকৰিলে স্বাস্থ্য ভালে নাথাকিব।
যৌগিক বাক্যঃ যদি ব্যায়াম নকৰা তেতিয়াহ'লে স্বাস্থ্য ভালে নাথাকিব।
· পৰীক্ষাত প্ৰথম হোৱা বাবে প্ৰমোদক সকলোৱে ভাল পাইছিল।
যৌগিক বাক্যঃ প্ৰমোদ পৰীক্ষাত প্ৰথম হৈছিল আৰু সেইবাবে তাক সকলোৱে ভাল পাইছিল।
· ৰবীন আহিল, শ্যামল নাহিল।
যৌগিক বাক্যঃ ৰবীন আহিল কিন্তু শ্যামল নাহিল।
· খেলুৱৈৰ দলটোৱে জিৰণি লৈ উঠি খেলপথাৰত নামিল।
যৌগিক বাক্যঃ খেলুৱৈৰ দলটোৱে জিৰণি ল'লে আৰু তাৰ পিছত খেলপথাৰত নামিল।
১৪। স্বাৰ্থপৰ মানুহ আৰু স্বাৰ্থ বলিদান দিয়া মানুহৰ দোষ, গুণবোৰ কেনেধৰণৰ কামত ফুটি উঠে লিখা।
উত্তৰঃ- স্বাৰ্থপৰ মানুহবোৰে সকলো কাম নিজৰ সুবিধা অনুসৰিয়েই কৰে । তেওঁলোকে আনৰ বাবে চিন্তা নকৰে। যিকোনো বস্তু সকলোতকৈ আগত আৰু সম্পূৰ্ণৰূপে নিজৰ কৰি কেনেদৰে পাব পাৰি তাৰে চিন্তাত তেওঁলোক ব্যস্ত। আনৰ বাবে ৰাখি চলা অথবা খোৱাৰ অভ্যাস নাথাকে। আনৰ বিপদৰ সময়ত তেওঁলোকে পিঠি দি হাত সাৰিব বিচাৰে। আনহাতে, স্বাৰ্থ বলিদান দিয়া মানুহবোৰে আনৰ কথা সকলোতকৈ আগত ভাবে। তেওঁলোকে যিকোনো কথা বা কামতেই নিজতকৈ আগত আনৰ বিষয়ে চিন্তা কৰে। তেওঁলোকৰ কথা বা কামে যাতে আনৰ ক্ষতি নকৰে সেই ক্ষেত্ৰত তেওঁলোক সদায় সতৰ্ক। যিকোনো বস্তু নিজে গ্ৰহণ কৰা আগত তেওঁলোকে আনৰ বাবে সাঁচে। আনৰ বিপদৰ সময়ত নিজে মৰি হ'লেও তেওঁলোকে সহায় কৰিবলৈ আগবাঢ়ি আহে ।
.png)
